ورودی: ورودی،رابط بین فضای خارج و داخل خانه است.طراحی این قسمت می تواند مهارت طراح را به نمایش بگذارد.همانطور که در مطالب بالا اشاره کردیم در خانه مسیله فضاهای خصوصی وعمومی مطرح است.به یاد داشته باشید که خانه ،خود برای افراد ان،فضای خصوصی به حساب می ایدو هیچ فردی علاقه ندارد که افراد تازه وارد در یک نگاه به تمامی مسایل خصوصی آنها پی ببرند.دراین قسمت ازخانه باید در نظر داشت که حد فاصلی از در ورودی تا اولین فضای داخلی ،طراحی گردد.این طراحی می تواند به صورت فیزیکی و باکمک مصالح ساختمانی باشد و یا می تواند با استفاده از تکنیک های داخلی و دکوراتیو انجام پذیرد.این ریز فضادر در بخش فضاهای عمومی خانه قرار می گیردو بدیهی است که افراد از یک فضایی با چنین خصوصیت عمومی نمی توانند به فضاهای خصوصی راه پیدا کنند،مگر انکه مسیر فضاهای خصوصی خانه مانند اتاق های خواب ،ازهمان ابتدا ودر محل ورودی،از مسیر فضاهای دیگر خانه،جدا شده باشد.ورودی هر خانه در عمل هدایت کننده فرد به پذیرایی،آشپزخانه ودستشویی است. خصوصیات ورودی : استفاده از رنگ های شاد،فضای ورودی را زیبا و جذاب می کند،و نیز باعث ایجاد تنوع در ساختار معماری خانه می شود.ورودی خانه معرف شخصیت ساکنین خانه است.ورودی هرخانه باید فضایی برای استقبال از میهمانان داشته باشد،وجود فضاهایی برای جاکفشی وجالباسی در ورودی خانه از ملزومات ورودی است. ارتباط ورودی با فضاهای دیگر ورودی باید با پارکینگ ارتباط مستقیم داشته باشد همچنین ورودی باید با پله های اصلی ارتباط داشته باشد .پله ها،رابط اصلی ورودی با سایر فضاها هستند همچنین پله ها رابط بین فضای زیر زمین و پارکینگ با ورودی هستند.در صورت وجود فضای رختکن،این فضا باید در دسترس فضای ورودی باشد.ورودی باید نزدیکترین فاصله را از دستشویی و دور ترین فاصله را از اتاق خواب داشته باشد. همچنین ورودی باید فاصله نزدیکی با آشپزخانه داشته باشد.وجود آشپزخانه در فضای مسکونی ضروری است.آشپزخانه باید در ارتباط نزدیک و تنگاتنگ با غذا خوری و ورودی باشد.برای تهیه غذا روی سطح میزها باید جای کافی داشته باشد.برای هر مرکز کار،یک پریز جداگانه لازم است .تهویه هم به صورت طبیعی و هم به صورت مصنوعی ازملزومات کار در آشپزخانه است.آشپزخانه باید در ارتباط نزدیک با سرویس های بهداشتی باشد.جهت باز شدن درهای کابینت،بایستی خلاف جهت حرکت شخص درآشپزخانه باشد. آشپزخانه بهتر است در نمای شمالی ساختمان واقع شود.
مثلث کار:در آشپزخانه سه فعالیت عمده انجام می شود که عبارتند از:نگهداری مواد غذایی،شستشو و پخت و پز،به عبارت دیگر مثلث کار آشپزخانه از سه راس نگهداری (یخچال)،شستشو(سینک ظرف شویی)و پخت و پز (اجاق گاز)تشکیل می شود.رفت و امد در آشپزخانه باید مثلث کار ،جداباشد.
اشکال مختلف آشپزخانه : آشپزخانه این،که مکان مشاهده قسمت های دیگر خانه را فراهم می کند.،آشپزخانه ال و مثلث کار که قابلیت عملی برای اپن شدن دارد. آشپزخانه وی،که مثلث کار در ان دارای سه ضلع عمود برهم است؛از یک ضلع آن می توان برای اپن کردن آشپزخانه استفاده کرد.آشپزخانه خطی،که در ان همه وسایل در یک خط قرار می گیرند و در ارتباط با هم هستند .دراین شکل مثلث کار وجود ندارد.آشپزخانه کریدوری،که در ان وسایل در دو طرف چیده می شوند و امکان اپن شدن ان بسیار کم است.آشپزخانه شبه جزیره ای،که در ان یکی از وسایل مثلث کار در یک ضلع قرار گرفته است و بقیه می توانند در سه ضلع دیگر قرار بگیرند.
ساختار آشپزخانه
کف آشپزخانه : را می توان با سنگ،سرامیک و کف پوش های پلاستیکی مفروش کرد،البته گاهی اوقات درزهای بین سنگ و سرامیک محل تجمع مواد غیر بهداشتی می شود.می توان جهت کاهش تجمع آلودگی ها در بین درزها از سنگ و سرامیک با ابعاد بزرگ استفاده کرد.ایزوله کردن کف اشپزخانه به خاطر شرایط خاص ان الزامی است.برای ایجاد عایق رطوبتی می توان از قیر گونی و یا شیوه های مدرن ایزولاسیون استفاده کرد.در شیوه قیرگونی برای اطمینان بیشتر،از دو یا سه لایه قیرگونی استفاده می شود که با استفاده از حرارت چسبانده می شود.
دیوار آشپزخانه :به دلیل وجود ذرات چربی معلق در هوای آشپزخانه ،جهت پوشش دیوار ها باید از جنس صیقلی که به راحتی تمیز شوند ،مثل کاشی سرامیک،برخی از سنگ ها و بعضی رنگ های روغنی استفاده نمود.برای ایمن شدن دیوارها در برابر رطوبت ،عایق رطوبتی کف را تا 80سانتی متر از دیوار ها بالا می اورند.در دیوار پشت کابینت ها،از پوشش های ارزان قیمت استفاده می شود . اما به علت متغیر بودن جای یخچال و اجاق گاز،دیوار پشت انها را از جنس مرغوب می پوشانند.
سقف اشپزخانه: باید از مصالحی که جاذب رطوبت نبوده وقابل شستشو باشند استفاده کرد.رنگ امیزی سقف اشپزخانه به وسیله رنگ های روغنی براق صورت می گیرد.
تاسیسات الکتریال و مکانیکال
هرکدام ازوسایل برقی اشپزخانه باید دارای یک پریز مجزا باشند.ازنکات مهم در ایمنی اشپزخانه،سیم اتصال زمین است.معمولا دو سیم فاز و نول می شناسیم اما یک سیم سوم نیز داریم که سیم اتصال زمین است.این مسیله در مورد وسایل اشپزخانه اهمیت فراوان دارد.همچنین وجود اب سرد و گرم برای ظرفشویی و ماشین لباسشویی از ملزومات اشپزخانه است.باید توجه داشت برای اب گرم در لوله،یکی رفت ویکی برگشت در نظر میگیرند تا اب گرم لازم در سریعترین زمان ممکن در اختیار باشد.همچنین باید توجه نمود که لوله های فاضلاب اشپزخانه جهت ظرفشویی،لباسشویی و کفشوی اشپزخانه تعبیه شوند.همچنین تعیین مسیر لوله گاز و تعبیه مکان مناسب ان جهت اتصال به اجاق خوراک پزی اشپزخانه مهم و ضروری است.
درو پنجره : آشپزخانه در صورتیکه اپن نباشد دارای در است.شکل کلی در اشپزخانه باید دارای سطحی صاف و رنگی براق باشد.پنجره به منظور تامین نور لازم و همچنین تهویه بهتر و سریعتر هوای اشپزخانه از هواکش هم استفاده می شود.
ملزومات اشپزخانه : کابینت،یخچال،اجاق خوراک پزی،ظرفشویی،ماشین لباسشویی از جمله ملزومات اشپزخانه اند.
کابینت :دبه دو نوع فلزی و چوبی طراحی و ساخته می شود.به دلیل جلوگیری از زنگ زدگی و پوسیدگی همچنین به منظور ایجاد استحکام بیشتر در ساخت بدنه کابینت های فلزی و چوبی از فلزات رنگی و صفحات مرغوب چوبی استفاده می کنند. انواع مدلهای کابینت به دو صورت زمینی و دیواری وجود دارد.به منظور تسلط مصرف کننده بر قفسه ها،عمق بخش زمینی و دیواری کابینت 50 تا 60 و30 تا 40 سانتی متر است.معمولا روی کابینت را با صفحات سنگی می پوشانند ؛بزرگی ابعاد صفحات سنگی روی کابینت باعث بالا رفتن کیفیت ان می شود.همچنین صفحات ام دی اف با روکش ملامینه نیز برای این منظور استفاده می شود.
یخچال : در اشپزخانه،یخچال و فیریزر یا یخچال فیریزر دو قلو وجود دارند که نوع اخیر به برق و شبکه اب خانه وصل می شود.در تهیه یخچال فریزر به این نکته که باز شو درها،به کدام قسمت است توجه داشته باشید با شوی درها،اصولا باید به سمت دیوار باشد.
اجاق خوراک پزی : اجاق خوراک پزی به دو صورت رومیزی و کابینتی عرضه میشود و گرمای خود را از برق و گاز میگیرد(انشعاب گاز اجاق ها به دو صورت کپسولی و شهری می باشد).اجاقهای کابینتی مجهز به فر هستند.اما در صورتی که ازکپسول استفاده شود،محفظه های فر،محل نگهداری کپسول می شود.ظرفیت اجاق گاز را با شعله ان می سنجند .(مثلا شش شعله)ابعاد روی اجاق خوراک پزی معمولا 60 تا 100 سانتی متر است.ابعاد هودهای روی اجاق گاز که به منظور مکش هوا طراحی شده اند دقیقا همان ابعاد روی اجاق گاز است.فاصله هود تا اجاق گاز(به منظور دسترسی مصرف کننده با بست وسایل)باید رعایت شود.اجاق های خوراک پزی غیر کابینتی هم در دو نوع ،روکار و توکار وجود دارند.
ظرف شویی : ظرف شویی به دو صورت روکار و توکار در بازار موجود است.بسته به استفاده مصرف کننده دارای ابعاد گوناگون و مدلهای متفاوت است.در ضمن ممکن است دارای یک لگن یا دو لگن بوده و علاوه بران یک سینی یا دو سینی داشته باشد.
ماشین لباسشویی : این دستگاه نیاز به اب سرد،گرم و فاضلاب دارد و به دو صورت ساخته می شود؛در نوعی از انها ورودی لباس از پهلو است و معیار اندازه ان به کیلو است .نوع دیگر ان ،لباس از بالا درون ماشین ریخته می شود.البته کاربرد نوع اخیر بیشتر در حمام است.اتصال سیم ارت به زمین در ماشین لباسشویی حایز اهمیت است.
میز و صندلی : صندلی های داخل اشپزخانه باید به دلیل استفاده کوتاه مدت از ان ،به راحتی جا به جا شوند.موارد کاربرد این صندلی ها منحصرا در اشپزخانه است.میز ها در اشپزخانه اشکال مختلفی دارند. انتخاب و کاربرد هر یک از انواع میز ها با توجه به فضای اشپزخانه و وسعت یا محدودیت اشپزخانه،همچنین سلیقه افراد صورت می پذیرد.
نور در اشپزخانه : برای تامین روشنایی اشپزخانه از نور طبیعی و مصنوعی استفاده می کنیم.پنجره در ارایه نور طبیعی به اشپزخانه ازاهمیت زیادی برخودار است . معمولا پنجره می تواند در صورت مشرف بودن به فضای سبز،نقش یک تابلوی بسیار زیبا را ایفا کند.پنجره رابطی است بین اشپزخانه و فضای خارج که علاوه بر تامین نور روز،ازنظر دفع خطرات نشت گاز و اتش سوزی و نیز جهت تهویه مطلوب ،تاثیر به سزایی دارد.نور پردازی اغلب به وسیله یک چراغ اویز سقفی که در مرکز سقف اشپزخانه نصب می شود انجام می گیرد.در گذشته اغلب فعالیت های داخل اشپزخانه(مانند اماده سازی مواد غذایی)بر روی میز وسط اشپزخانه انجام می شد.برای این نوع اشپزخانه ها،این روش کابردی بود،اما اشپزخانه های امروزی با ردیفی از کابینت ها،اجاق و یخچال جاسازی شده به موازات و در کنار دیوارهای اشپزخانه،نیازمند شیوه دیگری از نور پردازی هستند.در اشپزخانه های امروزی قسمت اعظم کار در اشپزخانه بر روی سطح کابینت ها در کنار اجاق گاز یا شیر اب و سینک ظرفشویی انجام می شود که در اغلب اشپزخانه ها ،همگی در کنار دیوار قرار دارند اما هنوز چراغ های سقفی از وسط سقف اشپزخانه اویزات هستند،در نتیجه افراد اغلب پشت به منبع نور و در زیر سایه خود مشغول به کار هستند و هنگام کار از نور کافی برخوردار نیستند.نور کافی برای سطح روی اجاق گاز در اشپزخانه هایی که دارای یک هواکش یا هود در بالای اجاق گاز هستند به راحتی توسط چراغ هواکش تامین می شود.اگر بالای اجاق گاز،هواکش مجهز به چراغ وجود ندارد باید یک چراغ قابل تنظیم در بالای اجاق گاز نصب شود.همچنین بالای سینک ظرفشویی نیز به یک چراغ نیاز است تا شب هنگام،نور کافی برای شست و شوی ظروف و مواد غذایی فراهم شود.ترجیحا هریک ازاین چراغ ها باید دارای کلید کنترل مجزا باشند تا فقط در مواقع لزوم مورد استفاده قرار گیرند.
نکات طراحی : کلیه لبه ها در اشپزخانه می بایست از انحنا برخوردار باشند.یک آشپزخانه ایمن دارای محدوده فعالیتی مثلثی شکل کوچک با اضلاعی از یخچال به سمت ظرفشویی،از ظرف شویی به سمت اجاق خوراک پزی و از اجاق خوراک پزی به سمت یخچال است.مجموعه طول های سه ضلع این مثلث کاری کمتر از 7010میلیمتر است.این مثلث کاری نباید با مسیر رفت و امد تداخلی داشته باشد.دریک اشپزخانه یو شکل ،راهرویی به عرض حداقل 1219 میلیمتر مورد نیاز است.کابینت های اشپزخانه دارای ارتفاع استاندارد 915 میلیمتر و عمق استاندارد 610 میلیمتر هستند.کابینت های دیواری حداقل به فاصله 318 میلیمتر در بالای کابینت های اشپزخانه قرار می گیرند.عمق این کابینت ها 305 میلیمتر و بالاترین قفسه انها دارای ارتفاعی معادل با 1829 میلیمتر از کف اشپزخانه است.
نهار خوری : برای طراحی مطلوب فضای غذاخوری باید ابتدا ازاین فضا و عملکردهای ان شناخت کافی پیدا کرد.بهتر است هنگام صرف غذا در شب،نور موجود فقط روی میز غذاخوری تابیده شود.استفاده از رنگ های لطیف و ملایم در سطوح بزرگ به زیبایی فضا کمک صورت دایره،مستطیل و مربع طراحی می شود.میز و صندلی این فضا باید فقط مخصوص استفاده دراین فضا باشد.توصیه می شود،برای غذاخوری از مبلمان چوبی استفاده شود.
سرویس بهداشتی (دستشویی) : سرویس های بهداشتی در حفظ بهداشت فردی و عمومی خانواده نقش بسیار مهمی ایفا می کنند.اصولا باید دستشویی با در ورودی خانه ارتباط مستقیم داشته و با فضاهای دیگر خانه ارتباط غیر مستقیم داشته باشد.
در دستشویی باید علاوه بر مقاوم بودن در مقابل اب،عایق صدا نیز باشد.معمولا به دلیل ضد اب بودن فلز المینیوم ،در ساخت ر دستشویی ازاین ماده استفاده می شود.توصیه میشود برای رنگ آموزی در دستشویی از رنگ های مقاوم در برابر اب استفاده شود.
کف دستشویی : از نظر بهداشتی از نکات مهم ساختمان دستشویی است. ایزولاسیون کف دستشویی مهم تر از ایزوله نمودن قسمت های دیگر خانه مانند آشپزخانه است.همچنین شیب کف دستشویی از دیگر مسایل مهمی است که باید به ان توجه نمود؛این شیب باید به سمت توالت ایرانی ویا کفشوی دستشویی باشد.توصیه می شود به هنگام کاشی کاری یا سرامیک کاری کف دستشویی ،حداقل درز ممکن را در نظر بگیرید تا هم آلودگی کمتری حاصل می شود و هم از رسوخ اب ،تا حد قابل ملاحظه ای جلوگیری شود.
سقف دستشویی:معمولا نسبت به فضاهای دیگر خانه،ارتفاع کوتاهتری دارد و این به دلیل وجود تاسیسات لوله کشی است که موجب می شود تا با استفاده از مصالحی مثل رابیس و گچ،سقف کاذب اجرا شود.درمورد پوشش سقف ،بهتر است از رنگ روغنی که مقاوم در برابر اب و قابل شستشو می باشد،استفاده کرد.
دیوار دستشویی:مهمترین نکته درباره دیوار های دستشویی،ایزولاسیون مناسب ان به دلیل مصرف زیاد اب می باشد.همچنین به دلیل رعایت مسایل بهداشتی حتما پوشش نهایی دیوار بایستی از جنس کاشی های لعاب دار با رنگ روشن باشد،زیرا رنگ های روشن لکه ها را بهتر نشان می دهد.
روشویی:مکان قرارگیری روشویی ها،معمولا نزدیک به در دستشویی است.وجود اینه،حوله ودیگر متعلفات مربوط نظیر مسواک ،خمیر دندان و صابون در دسترس این فضاست.امروزه در دستشویی ها صفحات سنگی به ضخامت 3یا 4سانتی متر را از وسط برش می دهند ولگن های ابریز روشویی را روی ان نصب می کنند،لذا می توان ازاین سنگ به عنوان صفحه کابینت و فضای زیر ان را جهت نگهداری وسایل مرتبط در دستشویی نیز استفاده کرد.
شیرآلات:شیر اب بر سه نوع است. نوع اول ،شیر مخلوط که دارای دو اهرم پیچشی برای تفکیک اب سرد وگرم می باشد.نوع دوم،شیر اهرمی است که با گردش اهرم به چپ وراست مقدار گرما وسرمای اب را کنترل می کندو نوع سوم،شیرهای خودکار هستندکه مجهز به چشم الکترونیک بوده لیکن به منظور تفکیک اب سرد و گرم،از اهرمی کوچک بهره می برند.
تهویه مطلوب:نور و تهویه مطلوب در ساختمان دستشویی اهمیت فراوانی دارد.امروزه جهت تهویه مناسب از هواکش هایی استفاده می شود که هدایت هوای داخل دستشویی به طرف بالاترین بخش ساختمان را از طریق کانالهای مخصوص ممکن می سازد.در هر ساختمان باید یک کانال یا لوله تهویه جداگانه برای توالت وجود داشته باشد.
کاسه توالت:بهتر است در توالت از کاسه توالت مستطیلی شکل استفاده شود که دارای سه نوع تخت،نیمه تخت و گود می باشد.برای انتخاب انواع کاسه باید وسعت فضای ساختمان توالت مد نظر قرار بگیرد.
تخلیه توالت:از مسایل دیگری که باید در توالت مد نظر قرار بگیرد،سوراخ تخلیه و نحوه قرار گرفتن ان است.تخلیه ساختمان توالت با استفاده از فلاش تانک صورت می گیرد.فلاش تانک می تواند از دو جنس پلاستیکی یا فلزی بوده ودر حجم های چهار،شش و یا دوازده لیتری باشد.در صورت نبودن فلاش تانک میتوان از شیر تخلیه یا فلاش استفاده کرد.وجود سیفون در انتهای توالت به جهت جلوگیری از انتشار بوی نامطبوع بسیار اهمیت دارد.
نکات کلیدی:»چنانچه ساکنان منزل به دلایل پزشکی به جای اب از دستمال کاغذی استفاده می کنند،جای دستمال باید طوری قرار بگیرد که در معرض ترشح اب نباشد.
تمام وسایل داخل توالت از جمله کاشی،فلاش تانک،شیر الات و حتی سطل زباله،به دلایل رعایت مسایل بهداشتی بایستی رنگ روشن داشته باشند.
»محل استقرار توالت ایرانی و فرنگی در جهت شمال و جنوب ساختمان نیست.این مسیله علاوه بر داشتن دلایل مذهبی به علل گوناگونی مثل نحوه گردش کره زمین،سیستم گردش خون انسان و...انجام نمیشود. اصولا در فضای توالت از وسایل گرما زا استفاده نمی شود .زیرا این فضا باید خنک باشد.
حمام:باید در ارتباط نزدیک با اتاق خواب بوده و یا از طریق در مجزا با اتاق خواب ارتباط مستقیم داشته باشد.در حمام باید به دلیل ترشح فراوان اب ،از جنس مناسب و ضد رطوبت باشد.مسیله ایزولاسیون در قسمت کف حمام از اهمیت فراوانی برخوردار بوده و بایددقت زیادی نسبت به ان مبذول گردد.اصولا سقف حمام باید کوتاه باشد برای این منظور معمولا از سقف کاذب استفاده می شود.کوتاه بودن سقف حمام به دو دلیل لام و ضروری است،اول اینکه گرم کردن حمام اسان باشد و دوم اینکه چون معمولا نقشه ساختمان ها بصورت تیپ بوده و حمام ها در طبقات ساختمان،روی هم جایگذاری می شوند؛در نتیجه،لوله های حمام طبقه بالا از سقف حمام طبقه پایین عبور می کنند.سقف کاذب باعث پوشش این منظره می شودبه عبارت دیگر سقف کاذب باعث پوشش لوله های مربوط به طبقه بالا شده ودر هنگام خرابی و پوسیدگی انها،بسیار کار امد است.وجود نور وپنجره در حمام،به دلیل انجام عمل تهویه و خروج بخار و...،یکی از ملزومات مهم حمام می باشد. حمام،بر عکس توالت نیاز به وسایل گرمازا دارد؛همچنین در ساخت تاسیسات و لوله کشی حمام باید دقت بسیار زیادی صورت گیرد؛به عنوان مثال استفاده از لوله های روکار ،ضمن جالب نبودن ،باعث عدم رعایت مسایل بهداشتی نیز می شود.
نکته:نکاتی که در مورد کفپوش دستشویی،از قبیل درز کم بین کاشی ها،ابعاد و اندازه کاشی ها،شیب بندی کف و ...،پیشتر گفته شد؛در مورد ساختمان حمام هم صادق است.
وسایل و ملزومات حمام:دوش:یکی از ملزومات حمام،دوش اب سرد و گرم است که در اشکال مختلف وجود دارد.دوش ساده دارای علم است که در ان،اب به صورت موضعی،قابل استفاده نیست.برای تسهیل این مشکل،دوش تلفیقی ساخته شده که در ان علاوه بر قابل مصرف بودن اب به صورت علم،برای شستشوی اعضای مختلف بدن و یا حتی خود حمام نیز بکار می رود،میزان ارتفاع،فاصله و محل قرار گرفتن صابون و شامپو از دوش اهمیت زیادی دارد.
وان:وان در اشکال و اندازه های مختلف ساخته شده است.جنس وان معمولا از چوب،فلز(چدن)وپلاستیک است.بهترین نوع وان،نوع فلزی ان می باشد که البته این نوع،علاوه برگران بودن ،در مقابل سرما و گرما نیز انعطاف ندارد.نوع پلاستیکی ان زنگ نمیزند،اما عیب ان این است که چون اب بندی در اطراف ان صورت نمیگیرد،معمولا با مقاومت کم پلاستیک و تحرک مصرف کننده ،از نظر ریزش اب مشکل بوجود می اید.وان شامل دو قسمت سرریز و زیر اب (محل خروج اب)می باشد و سرریز سوراخی نزدیک به لبه بالای وان می باشد.میزان اب درون وان توسط وسیله ای بنام شناور کنترل می شود.
توالت فرنگی:در حمام معمولا توالت فرنگی نیز وجود دارد،در قسمت بالای سیفون این وسیله ،مقدار زیادی آب جمع می شود که عایق بسیار خوبی برای سرایت نکردن بو،به داخل حمام می باشد.
بیده:وسیله ای است جهت شستشو که بعد از استفاده از توالت فرنگی به کار میرود و معمولا در کنار توالت فرنگی نصب می شود.
نکته:باید برای جلوگیری از نشستن بخار بر روی آینه در حمام،آن را در دورترین فاصله از دوش قرار داد.
نکته:اگر محل قرار گیری حوله در حمام باشد ،بایستی در محلی دور از ترشح آب قرار گیرد.
نشیمن:اتاق نشیمن محل دور هم نشستن خانواده است و بیشترین اوقات آنها در این فضا می گذرد .میز و صندلی باید در این فضا،بر خلاف دیگر فضاهای خانه بسیار راحت باشد.اتاق نشیمن بهترین فضا برای ادامه فعالیت های روزمره مانند انجام تکالیف کودکان می باشد.شناخت دقیق فضای اتاق نشیمن باعث می شود وسایل و امکانات مورد نظر برای این مکان را به صورت مطلوبی فراهم کنیم؛فضای نشیمن گاهی با ورودی،غیر مستقیم و با غذا خوری و اتاق خواب مستقیم باشد.در هنگام تزیین و چیدمان اتق نشیمن باید دقت نمود که آرامش وتنوع در فضا حاکم شود،تزیین وسایل موجود در این فضا باید طوری صورت بگیرد که مانع عبور و مرور افراد نشود.معمولا محل قرارگرفتن کتابخانه در اتاق نشیمن است. در دکوراسیون سنتی فضای نشیمن،استفاده از فرش و پشتی ودر دکوراسیون کلاسیک و مدرن ان،استفاده از کاناپه و مبل های راحتی متداول است.
نکته:نباید محل قرارگرفتن وسایل صوتی و تصویری مثل تلویزیون در مقابل پنجره و یا پشت به آن باشد.
نور رد اتاق نشیمن:استفاده از نور طبیعی اهمیت زیادی دارد همچنین در مورد نور مصنوعی بهتر است در فضای نشیمن از نور های متمرکز استفاده نشود،استفاده از نورهای مخفی در ایجاد آرامش این فضا مناسب تر به نظر می رسند.
کف اتاق نشیمن:کف نشیمن با سنگ،سرامیک و یا پارکت فرش می شود.جنس و رنگ پوشش هایی که برای کف خانه،از جمله فضای نشیمن استفاده می شود می بایست با جنس و رنگ دیوار ها و آنچه که به عنوان رنگ و رویه مبلمان یائ می شود همخوانی داشته باشد.
شومینه:به معنای دودکش است و منظور از ان،فضای اجاقی است که بسیار به کار برده می شود.امروزه نوع هیزمی و گازی آن در خانه های لوکس و در اتاق های نشیمن بسیار مورد استفاده قرار می گیرد . مصالح عمده شومینه،آجر،خاک و سیمان نسوز است.آجرهای نسوز در اشکال مختلف تولید می شوندکه به فرم این وسیله ببسیار کمک میکنند.در تزیین و کاربرد شومینه،مصالح مختلفی ازجمله سنگ،سرامیک،آجر،کاشی،گچ،سیمان سفید و فلزات رنگی مخصوصا برنز بکار میروند. امروزه با استفاده از ورقه های آن ،شومینه های زیبایی ساخته می شود. شومینه معمولا در گوشه اتاق و یا وسط دیوار قرار می گیرد گاهی شومینه ها دو طرفه هستند و یا اینکه در مرکز یک فضا قرار میگیرند.
پذیرایی:معممولا از اتاق پذیرایی برای برگزاری مهمانی،دید و بازدید و پذیرایی از اقوام و دوستان استفاده می شود.اصولا در خانه های بزرگ بهترین و مناسب ترین فضای ساختمان را به این مکان اختصاص میدهند.دراین فضا،بهترین وسایل و ظروف منزل برای پذیرایی از مهمانان استفاده می شود.تزیین چیدمان این اتاق باید به گونه ای باشد که انگیزه وشور وشوقی برای گفتگو ایجاد نماید.نوع و فرم ظروف و وسایل مورداستفاده در اتاق پذیرایی تاثیر به سزایی درایجاد ارتباط ومراوده بین افراد دارد.فضای پذیرایی در ارتباط نزدیک با غذاخوری و ورودی بوده و با دستشویی و آشپزخانه ارتباط غیر مستقیم دارد.
نور اتاق پذیرایی:وجود نور طبیعی (پنجره)در محیط پذیرایی از اهمیت زیادی برخودار است معمولا زیباترین پنجره و منظره در ساختمان به اتاق پذیرایی اختصاص داده می شود.استفاده از انواع نورهای مصنوعی و پرده های مختلف نیز نقش موثری در زیبایی این فضا دارد.
کف اتاق پذیرایی:از انجایی که معمولا مهمانان با کفش وارد اتاق پذیرایی میشوند بهتر است کف پذیرایی به دلیل رعایت مسایل بهداشتی از سنگ یا سرامیک باشد.استفاده از پارکت در فضای پذیرایی به دلیل مقاومت کم ان و جذب گرد و غبار مناسب نیست.سنگ و سرامیک مورد استفاده در کف پذیرایی علاوه بر بزرگ بودن،باید دارای رنگ های روشن باشند تا درز بین آنها محل تجمع آلودگی نشود.
اتاق خواب:خصوصی ترین فضای خانه به حساب می آیند.پس نباید به فضای عمومی خانه مانند پذیرایی،دسترسی مستقیم داشته باشد.مهمترین مسیله در فضای اتاق خواب،گرد اوری امکانات برای ایجاد ارامش است در ضمن باید در نظر بگیریم که عملکردهای دیگری غیر از خوابیدن مانند مطالعه،نشستن و گفتگو نیز داین فضا صورت میگیرد. اتاق خواب باید فضاهایی مانند سرویس و حمام ارتباط مستقیم داشته باشد. بزرگترین اتاق خانه به اتاق خواب مستر تبدیل می شود.این اتاق باید در صورت امکان دارای حمام و دستشویی اختصاصی بوده ویا نزدیکترین فاصله را نسبت به انها داشته باشند. ازنکات قابل ذکر در مورد اتاق خواب آنکه،این اتاق باید به احساسات فرد استفده کننده از آن پاسخ مناسبی دهد،لذا در زمان طراحی باید سلیقه فرد را حتما در نظر گرفت.
رنگ در اتاق خواب:با استفاده از رنگ می توان هرگونه احساسی را به فرد بیننده القا نمود در نتیجه در زمان انتخاب ان بسیار دقت نمایید .رنگ هایی مانند سبزوآبی،رنگ هایی هستند که باعث ایجاد حس صمیمیت و آرامش می شوند اما در میزان استفاده از انها باید دقت نمود.رنگ قرمز نیز رنگی گرم است که احساس علاقه و عشق را افزایش می دهد اما از ان نیز نباید به مقدار زیاد در اتاق خواب استفاده نمود چرا که این رنگ باعث تحریک اعصاب می گردد و این حس با حس آرامش در اتاق خواب تناقض دارد؛اگر تمایل داشتید که یک اتاق خواب زیبا و رمانتیک ایجاد کنید از رنگ زرد به عنوان رنگ غالب دوری نمایید؛استفاده از این رنگ به عنوان ترکیب بلامانع است.همچنین توصیه می شود از انتخاب رنگ های درخشان نیز پرهیز کنید.
نور در اتاق خواب:تابش مستقیم خورشید و وجود نور کافی در این فضا اهمیت فراوانی دارد.بهتر است اتاق خواب در نمای جنوبی ساختمان احداث شود.استفاده از دو پرده در اتاق خواب ،یک پرده توری برای زمان که فضا از نور خورشید بهره مند نیست و دیگری پرده ضخیم جهت ممانعت تابش شدید آفتاب توصیه می شود.
نه تنها نور طبیعی بلکه در بیشتر مواقع نور مصنوعی نیز می تواند به بهتر جلوه دادن طراحی اتاق خواب کمک نماید.برای درک اهمیت نور مصنوعی در فضای اتاق خواب همین بس که می دانیم زمان استفاده از این فضا،اغلب در ساعات پایانی روز و جهت استراحت می باشد؛که در این موقع از شبانه روز حتما باید از نور مصنوعی بهره برد،بهگونه ای که فضای اتاق کاملا روشن بوده و در عین حال آزار دهنده نیز نباشد. برای ایجاد حس ارامش وزیباتر جلوه دادن فضای اتاق خواب می توان از آباژور در کنار تخت خواب استفاده نمود.آباژورهایی که در کنار تخت قرار میگیرند،در بهترین نوع خود باید قابلیت جابه جایی و انعطاف پذیری داشته باشند و به راحتی بتوان آنهارا تنظیم نمود. در صورت طراحی نوع خاصی از نورپردازی ،باید جهت قرارگیری آنها و رنگ آنها موردتوجه قرار گیرد.
رنگ نور در اتاق خواب بسیار مهم است،پیشنهاد می شود همانند انتخاب رنگ در دراین فضا،در انتخاب رنگ نور نیز دقت عمل زیادی را به کار برید؛بهتر است که رنگ نور اتاق خواب از رنگ های سرد مانند آبی وسبز نباشد و از رنگ قرمز نیز به عنوان رنگ غالب استفده نشود.بهترین نوع انتخاب می تواند ترکیب نور سفید وزرد با رنگی که مورد علاقه استفاده کنندگان اتاق است،باشد.
تخت خواب:به دلیل رعایت مسایل پزشکی در سلامت بدن،بهتر است سطح تخت خواب سفت باشد و از تخت خواب نرم کمتر استفاده شود.همچنین بهتر است ابعاد تخت خواب دو نفره،2در 2متر و ابعاد تخت خواب یکنفره 2در 1متر باشد.نوع فلزی تخت خواب استقامت بیشتری نسبت به نوع چوبی آن دارد.ملحفه ها بالش ها ،محافظ خوبی برای پوشاندن بدنه تخت خواب هستند ؛جنس آنها بهتر است عمدتا از مواد اولیه طبیعی باشد نه مواد مصنوعی .در انتخاب رنگ و طرح ان هم باید به ترکیب طرح ورنگ آنها بافضای طراحی شده اتاق توجه نمود.
کمد:از دیگر وسایل و ملزومات اتاق خواب می توان به کمد اشاره نمود،که باید فضای لازم جهت نگهداری البسه،کیف،کفش و غیره را داشته باشد.بهترین و پسندیده ترین نوع انتخاب کمد،کمد دیواری است که در صورت امکان بهتر است در زمان طراحی برای هر اتاق به صورت جداگانه،لحاظ شود.به عنوان مثال اگر در اتاق قسمتی وجود دارد که دارای اختلاف سطح در دیوارها می باشد،بهتر است که از آن برای طراحی کمد و یا حتی طبقه بندی های دکوراتیو و کاربردی استفاده نمایید.
اتاق کودک:معمولا چگونگی تزیین اتاق کودک و چیدمان وسایل آن،به عنوان یکی از دل مشغولی ها و سرگرمی های خانم خانه قرار میگیرد و عرصه بسیار جالبی برای خواستهای عاطفی خانواده می باشد.مهمترین نکته ای که باید برای ایجاد آرامش در اتاق کودک در نظر گرفته شود این است کهکودک به تدریج رشد می کند و باید وسایل اتاقش نیز انعطاف لازم بااین رشد را داشته باشند.می دانیم که قد انسان رابه طور متوسط 170سانتی متر در نظر می گیرند اما انسانی که ما در اینجا با او سرو کار داریم دراین مقوله نمی گنجد و باید این استاندارد را در مورد او فراموش کنیم.قد کودک تقریبا هرروز و هر هفته رشد می کند.بنابراین باید وسایلی که برای او تهیه می کنیم انعطاف لازم را داشته باشند.اشتباهی که گاهی بعضی از خانواده ها مرتکب می شوند این است که بر اساس علایق خود وسایلی را تهیه میکنند که فقط برای مدت کوتاهی قابل استفاده است و یا اینکه کودک را مجبور به استفاده از وسایلی می کنند که با ابعاد فیزیکی او تناسبی ندارد .اما باید دقت شود که وسایل مورد استفاده کودک در شکل گیری شخصیت و تربیت او تاثیر به سزایی دارند و باید در انتخاب آنها دقت فراوانی مبذول شود.معمولا مشکل اصلی خانواده ها این است که اتاق کودک مطابق با سلیقه پدر و مادر می شود.استفاده از رنگ های متضاد در اتاق کودک ممکن است در بعضی از حالات برای او خیلی جالب باشد اما گاهی نیز کودک نیاز به رنگ های آرامش بخش دارد.دانستن و رعایت این مسایل مستلزم آن است که مادران آموزشهای لازم را دراین زمینه دیده تا با شخصیت و روحیات کودک خود در سنین مختلف آشنا شوند.
از مسایل مهم دیگر در اتاق کودک تعیین میزان سرما و گرمای این اتاق است.گاهی دیده شده است که وقتی پدر و مادر شخصا احساس سرما و گرما می کنند تصور می کنند که کودک هم همین احساس را دارد در صورتی که شاید این موضوع در مورد کودک صدق نکند؛میزان گرما و سرمای اتاق بچه باید متناسب با وضعیت جسمی خود کودک تنظیم شود.میز کار ،میزبازی،وسایل بازی و تخت خواب کودک باید ترجیحا از مواد ووسایل طبیعی تهیه شده باشند نه از مواد مصنوعی ،زیرا کودکان به طور مداوم در تماس مستقیم با این وسایل هستند.اصولا کودکان خیلی زیاد عرق می کنند و گاهی برای مدت طولانی ،تن برهنه خود را به وسایل می چسبانند.گفته می شود بیماری های سرطانی گاهی در اثر ارتباط تن برهنه کودک با وسایل پلاستیکی و ایجاد تعریق بی آنها شکل می گیرد که ممکن است سالها بعد بروز کند .بهترین جنس برای وسایل کودک،چوب است.رنگ و فرم وسایلی که بچه ها از آنها استفاده می کنند در تعیین و شکل گیری شخصیت آنها نقش مهمی دارد.با توجه به تفاوت سلیقه دختران و پسران ،رنگ و فرم مورد استفاده برای کودکان دختر و پسر نیز متفاوت است.دختران بیشتر به رنگ های صورتی ولیمویی و پسران به رنگ های آبی روشن و خاکستری علاقمند می باشند.در کنار این رنگ ها معمولا کودکان از دیدن رنگ های متضاد نیز خوشحال می شوند و به سمت آنها جذب می شوند اما از آنجا که هر کودکی چهره و خصوصیات خاص خود را دارد،علایق آنها نیز متفاوت است.نباید به اشتباه تصور شود که علایق کودکان با یکدیگر و یا با علایق ما مشترک است.در نظر گرفتن تنوع وسایل و امکانات در اتاق کودک به دلیل استفاده طولانی مدت،از اهمیت بسیاری برخوردار است.
نکات طراحی:نکاتی دربتره پله ها:پله ها از خطرناک ترین نقاط یک خانه محسوب می شوند همواره می بایست از مورد مصرف قرار دادن پله هایی با سطح صیقلی و لغزنده اجتناب شود.بدین منظور سطح پله ها می بایست با استفاده از فرش یا رویه های دارای اصطکاک زیاد پوشانیده شود.در طراحی پله ها به موارد زیر باید توجه شود:
ارتفاع بهینه پله های داخل ساختمان حداکثر 190میلی متر عرض حداقل طول پله 286میلی متر و حداقل عرض آن بدون در نظر گرفتن لبه پله 245میلیمتر منظور گردد. حداکثر اندازه لبه پله 32میلیمتر در نظر گرفته می شود.ازایجاد یک تک پله در داخل یا خارج خانه خودداری نمایید.تنها حالت مجاز ایجاد یک تک پله در آستانه در جلویی ساختمان می باشد.تعداد پله ها در هر پلکان می بایست حداکثر 16 پله در نظر گرفته شود،ترجیحا به ازای هر 8 پله یک پاگرد جهت استراحت منظور گردد.در بالا و پایین پله ها،کلیدهای روشنایی تعبیه شوند.از لبه های تیز در پله ها اجتناب شود.
نرده های راه پله ،عموما در کناره خارجی پله ها نصب می شوند.ارتفاع نرده ها در محل بالکن ها،ترجیحا1067میلیمتر در نظر گرفته شود.ارتفاع نرده ها در بالای پله ودر ناحیه سرسرا864-711در نظر گرفته می شود.
نکاتی درباره حمام ها
به منظور ایمنی فرد استحمام کننده بهتر است که کف وان یا کف حمام با سطوح زبر و غیر لغزنده فرش شود. استفاده از شیشه ایمن ونشکن در کلیه درهای شیشه ای مربوط به دوش نیز از جمله حمام محسوب می گردد:مجموعه شیرهای آب سرد وگرم در محل دوش یا وان حمام بایست در ارتفاع 864-762میلیمتر از کف وان یا حمام نصب گردند.کنترل های مربوط به دوش می بایست در ارتفاع 1321-1219ازکف حمام یا وان در نظر گرفته شود.میله نگهدارنده حوله در فاصله 152میلیمتر از خروجی وان یا دوش نصب گردد.دو میله دستگیره افقی به طول 457میلیمتر در ناحیه مرکزی دیوار طولی در نظر گرفته می شود،یکی در ارتفاع 914-813 ودیگری به فاصله 305میلیمتر بالای آن.یک جا صابونی در فاصله ای پایین تر از میله دستگیره پایینی نصب گردد.حداقل فاصله دوش از کف حمام یا وان(با در نظر گرفتن فاصله آزاد جهت سر)1829-1753در نظر گرفته می شود.میل پرده اطراف دوش باید در ارتفاع 1981-1829از کف حمام یا وان نصب گردد.محل نصب میل پرده در ناحیه داخل وان قرار گیرد.از ایجاد لبه های تیز بر روی کلیه میله های دستگیره خودداری شود. در ساخت وان نیز از مصالح غیر لغزنده و راحت استفاده شود.توالت نیازمند فضای معادل 914 میلیمتر مابین دو دیوار و با فضایی برابر با 813میلیمتر بین یک دیوار و سرویس حمام است.فضایی به طول 914میلیمتر را به یک دستشویی اختصاص دهید.طول وان حمام میبایست 1524میلیمتر در نظر گرفته شود.در سمت مقابل شیر آلات وان ،محلی جهت نشستن به عرض 305 میلیمتر مهیا شود.حداقل ابعاد فضای حمام 1067-762در نظر گرفته شود.ابعاد بهینه فضا جهت حرکات حین خشک کردن سرو بدن با حوله 1829-1067میلیمتر می باشد.به منظور ایمنی و رعایت حریم خصوصی ارتفاع کف پنجره از کف حمام 1220میلیمتر در نظر گرفته می شود.عرض در حمام حداقل 610میلیمتر در نظر گرفته شود وجهت باز شدن آن به سمت دیوار یا وان حمام باشد.
نکاتی درباره درها
استفاده از شیشه های ایمن بروز خطرات را خصوصا در موردکودکان کاهش می دهد.استفاده از درهای توپر با لبه های مدور ارجح هستند.ضمنا از نصب درهای دارای دستگیره شیشه ای یا سرامیکی می بایست اجتناب کرد،چرا که هرگاه این دستگیره ها دارای شکستگی باشند،می توانند موجب آسیب رساندن به دست شوند.سعی شود از دستگیره های اهرمی که دارای فاصله آزاد بیشتری برای دست (نسبت به در)هستند و باز کردن در،به کمک آنها راحت تر است ،استفاده گردد.سایر ملاحظات مهم در طراحی عبارتند از:از نصب درهایی که به دو سمت بیرون و داخل باز می شوند در منازل مسکونی اجتناب کنید،از تعبیه درهایی که جهت مخالف یکدیگر باز می شوند خودداری نمایید.درها جهت باز شدن به صورت کامل،می بایست به داخل اتاق وبه سمت یک دیوار یا حداقل با زاویه 90درجه باز گردند.عرض درهای فضاهای داخلی 813-762میلیمتر وعرض درهای خارجی 915میلیمتر درنظر گرفته شود.ازدرهای به عرض 610میلیمتر صرفا جهت سرویس های بهداشتی و حمام استفاده گردد.
نورپردازی فضای مسکونی
طراحی نور پردازی خانگی ویژگی های خاصی دارد.از آنجا که فضای مسکونی از زیر فضاهای گوناگونی تشکیل شده استکه هر کدام کارکرد های خاص خودشان را دارند مطمینا تصور آنکه یک ترتیب مشترک برای طراحی نورپردازی فضاهای مسکونی ارایه شود،تصویری اشتباه به حساب می آید.هرچند درکنار تفاوت های موجود در کارکرد این ریز فضاها ،فصل مشترک همه آنها القاء حس صمیمی وخانگی است.پس همچون همه راه حل های مسایل طراحی نورپردازی ،نخستین گام در شیوه طراحی نورپردازی مناسب برای فضاهای خانگی نیز تشخیص کارکردها وفعالیت هایی است که نور پردازی وظیفه دارد آنها را روشن کند.
نور پردازی اتاق نشیمن
اغلب اتاق های نشیمن به شیوه های طراحی نورپردازی انعطاف پذیر نیاز دارند زیرا این اتاقها تنوع وسیعی از کاربری های متغیر را شامل می شوند.نورپردازی یک اتاق نشیمن عادی باید فضایی آرامش بخش برای گفت و گوهای جمعی کوچک،ضیافت های جمعی شامل خوردن ونوشیدن های میان وعده ای و فعالیت های تک نفره مانند مطالعه و گوش دادن موسیقی و تماشای تلویزیون فراهم آورد همچنین ممکن است در گوشه این فضا ،کتابخانه یا یک مجموعه هنری به گونه بارزی به نمایش گذاشته شود.
به طور کلی برای نورپردازی اتاق نشیمن بایستی اصول زیر را در نظر گرفت:نورپردازی محیطی،برای گفت و گو،معاشرت های اجتماعی و فعالیت های عمومی.نورپردازی موضعی،برای انجام مطالعه.نورپردازی تاکیدی،برای روشنایی قفسه های کتاب و نیز آثار هنری و تابلوهای منقوش واقع بر دیوارها.نکته:تماشای تلویزیون معمولا به نورپردازی غیر معمول نیاز دارد زیرا نورپردازی های دیگری که در اتاق نشیمن به کار برده می شوند برای تماشای تلویزیون مضر و اضافی هستند.اگر تماشای تلویزیون در اتاق نشیمن مد نظر باشد باید شیوه های نورپردازی اتاق،با آن سازگار شود.
نورپردازی ناهار خوری
درنورپردازی ناهار خوری ایجاد فضایی سرزنده ورسمی در یک زمان و فضایی دنج و هیجان انگیز در زمانی دیگر و درعین حال فضایی مناسب برای برگزاری جشن،امری عادی است.
به طور کلی جهت نورپردازی فضای ناهار خوری،بایستی اصول زیر را در نظر گرفت:نور پردازی محیطی:یک چراغ آویز بر فراز قسمت مرکزی میز به منظور انجام کابری های بصری اصلی،آویزان شود.بهترین ارتفاع برای نصب آویز در حدود 100سانتی متر از سقف است.ارتفاعی که به آن اندازه پایین است تا نور بر سطح میز و چهره افراد بصورت متمرکز تابیده شود،و به آن اندازه بالاست که بیرون از خط دید افراد قرار گیرد.نورپردازی موضعی:اولین و مهم ترین وظیفه نورپردازی موضعی در اتاق ناهار خوری تامین نور کافی برای روشنایی بخشیدن به میز ناهار خوری به میزانی است که افراد نشسته بر سر آن ،هم غذای خود و همچهره افراد دیگر را به خوبی ببینند.نورپردازی تاکیدی:چنانچه برای روی سطوح اصلی دیوار تابلوهایی (نقاشی،عکس و...)قرار گرفته باشند.ایجاد نورپردازی تاکیدی بر روی این تصاویر ضروری است.نکته:استفاده از لامپ های متمرکز توکار،نزدیک و انتهای میز نتیجه مطلوبی را به وجود می آورد و بازتاب نور از سطح میز به نرمی ،چهره افراد را روشن می کند.
نورپردازی آشپزخانه
آشپزخانه مکانی است که درآن به دلیل خطرات پیش رو،نورپردازی از حساسیت ویژه ای برخوردار است.به طور کلی برای نورپردازی در آشپزخانه این اصول را باید مد نظر قرار داد:نورپردازی محیطی:بهترین و اصولی ترین روش تامین نور محیطی آشپزخانه استفاده از منابع نوری فلورسنتی بر روی سقف یا بالای پنجره ها می باشد چون نوری یکنواخت و بدن سایه بر کل فضا گسترانیده می شود.نورپردازی موضعی:سه ناحیه در آشپزخانه به نورپردازی موضعی نیاز دارند:
الف)سطوح پیشخوان زیر کابینت ها که به وسیله منابع نور فلورسنتی زیر کابینتی روشن می شوند.
ب)در صورت وجود میز غذاخوری در آشپزخانه با استفاده از یک آویز متناسب با اندازه میز روشنایی لازم تامین می شود.
ج)سطوح پیشخوان مجزا جهت کار و خوردن کوتاه مدت غذا که توسط دو یا سه آویز کوچک روشن می شوند.
نورپردازی تاکیدی:در صورت وجود دیواری آزاد،می توان از این نوع نورپردازی جهت روشن نمودن سطوح نقش دار دیوار و یا تابلو های تزیینی رو یآن استفاده نمود.
نکته:درآشپزخانه معمولا برای انجام کارها به سطوح متوسطی از نور محیطی نیاز است،چرا که یخچال ها و اجاق های گاز معمولا یک چشمه نور در داخل خود دارند و وظایف نورپردازی مرتبط با آنها چندان نگران کننده نیست.
نکته:ازایجاد سایه بر سطح کار در آشپزخانه اجتناب کنید.بدون نورپردازی موضعی قوی که مستقیما بر سطح کار نشانه رفته باشد،نورپردازی محیطی و کلی آشپزخانه سبب افتادن سایه افراد بر پیشخوان کار شده و فعالیت های پیرامون آن را با مشکل مواجه می کند. نورپردازی سرویس بهداشتی کارکرهای نورپردازی در داخل سرویس های بهداشتی معمولا ساده،قابل پیش بینی وغالبا غیر تزیینی است.اگر چه زیبایی شناسی محیط موضعی است که در نورپردازی اکثر سرویس های بهداشتی از ملاحظات ثانویه به حساب می آیند. نورپردازی محیطی:نور محیطی وان،توالت و بیده به میزان قابل قبولی به وسیله نور موضعی بالای دستشویی تامین می شود.همچنین نور منتشر شده از آینه در روشن تر شدن فضا ،موثر می باشد با این وجود و با در نظر گرفتن مساحت سرویس های بهداشتی می توان از روشنایی های توکار جهت روشنایی بیشتر محیط استفاده نمود.
نور پردازی موضعی:تراشیدن صورت وآرایش جلوی آینه در سرویس های بهداشتی ویژگی های خاص خود را دارد ،نخست اینکه نور کافی برای مشاهده دقیق پوست و مو را درآینه فراهم می آورد،دوم اینکه تاثیر نور باید بدون ایجاد سایه باشد تا از مشاهده دشوار محیط جلوگیری نماید و دیدی خوشایند از صورت ایجاد کند.سوم اینکه کیفیت رنگی نور لامپ انتخاب شده باید مناسب باشد تا پوست را به شکل بهتری نشان دهد،همه اینها گویای نیاز ویژه این فضا به نورپردازی موضعی است.
نورپردازی اتاق خواب
الف)باید فضای مناسب برای خوابیدن باشند.
ب)باید کاملا از بخش های پر جنب و جوش و جمعی محیط خانه مجزا باشند.
نورپردازی محیطی:برای کابری های دیداری مختلف از جمله تعویض لباس،گفتگو در محدوده نشیمن اتاق خواب و تماشای تلویزیون،به نور محیطی نیاز است.استفاده از یک آویز سقفی در وسط اتاق با نور متوسط،درکنار چراغ های رومیزی (آباژور)برروی پا تختی کنار تخت خواب که فاقد لامپ های موضعی محور باشند،در مجموع می توانند نور محیطی مطلوبی را برای اتاق خواب به ارمغان بیاورند.
نور پردازی اتاق های خواب با در نظر گرفتن حراکثر کاربری ،باید کارکردمطلعه در بستر،دیده شدن کارها بر روی میز و مطالعه در صندلی راحتی را لحاظ نمود؛برای این منظور استفاده از روشنایی های دیوار کوب چرخشی بالای تخت خواب جهت مطالعه در بستر،استفاده از نور مخفی فلورسنت تعبیه شده در قاب باریک روی سطح میز (زیر کابینتی)جهت کار روی میز تحریر پیشنهاد می گردند.
نورپردازی تاکیدی:آثار هنری و تابلوهایی که روی دیوار قرار می گیرند به نورپردازی تاکیدی نیاز دارند.برای این منظور از دیوار تاب های توکار سقفی بر فراز تابلوها می توان استفاده نمود.
نکته:پیشنهاد می گردد در کمد ها،از یک روشنایی مهتابی متصل به سقف جهت تامین نور کافی برای جستجو و انتخاب لباس های آویزان شده،استفاده شود.
نکته:پیشنهاد میگردد برای روشنایی میز آرایش ،از منبع نوری یکنواخت افقی بر فراز آینه میز آرایش جهت تامین نوری یکنواخت و تقریبا بدون سایه استفاده شود.