طراحی دکوراسیون داخلی اداری
در این بخش به توضیح قسمتهای مختلف موجوددر فضاهای اداری می پردازیم ، همانطور که در بخش طراحی ویلا مفصل صحبت شد در ادامه به یاد داشته باشیدکه روند طراحی درتمامی بخش ها به یک صورت می باشد واین هنر طراح است که با استفاده از توانایی خود هر محلی را مناسب با کاربری آن طراحی کند. یکی مهمترین مشکلات فراوری طراحان مراکز اداری ،تغییرات مداوم در ساختار اداری و پیشرفت تکنولوژی می باشد که نیاز به فضاهای جدید و یا حذف فضاهای قبلی را در پی دارد. اتخاذ تصمیم در خصوص فضاهای ثابت ،فضاهای داخلی و چیدمان مبلمان،عوامل مهمی در طراحی فضاهای اداری و چگونگی انجام فعالیت ها می باشد. از آنجا که از طراحان انتظار می رود نتایج کار آنها با دوام باشد لذا نحوه طراحی آنها باید از انعطاف پذیری لازم برخوردار بوده و آنچه در این زمینه اهمیت دارد این است که عناصر ثابت فضا با دور اندیشی لازم طراحی گردند ولی در خصوص طراحی فضای داخلی و چیدمان مبلمان با توجه به تغییرات مداوم نیاز به دوراندیشی زیادی نیست.در ادامه به بررسی فضاهای داخلی تشکیل دهنده ساختمان اداری می پردازیم:
دسته بندی فضاهای اصلی ساختمان اداری
ادارات و موسسات مختلف بسته به نوع فعالیتشان به اتاق هایی با ابعاد و مشخصات معین نیاز دارند.انواع این اتاق ها می توانند به صورت اتاق پذیرش ،هال انتظار ،اتاق مصاحبه،اتاق آزمایش،اتاق کنفرانس،اتاق نمایش و ارایه،اتاق کمک های اولیه،اتاق ناهار خوری خصوصی،اتاق نشیمن کارکنان،اتاق استراحت و سایر موارد مورد نیاز مطرح گردند.آرایش فضای ادارات اغلب براساس مدولی انجام می شود که خود با توجه به ابعاد استاندارد مبلمان وسایل و تجهیزات وهمچنین فضای لازم میان آنها اخذ ونتیجه شده است.به طور کلی اگر بخواهیم فضاهای اصلی یک مجموعه بزرگ اداری را برشماریم این فضاها در 4گروه اصلی به شرح زیر طبقه بندی می گردند:
الف-گروه اصلی ساختمان اداری (گروه1)
فضاهایی هستند که مستقیما کار در آنها انجام می شود ،مانند:اتاق های کارشناسی یک یا چند نفره،سالن های کار گروهی فاتاق های جلسات،اتاق های بایگانی روزانه،هفتگی و ماهانه،اتاق خدمات(در ارتباط با کار اداری،محل دستگاه فتوکپی،انبار روزمره لوازم مصرفی اداری و...)
ب-گروه فضاهای وابسته اداری (گروه 2)
فضاهایی هستند که مستقیما کار در انها انجام نمی شود ولی به جریان کار کمک می کنند ودر کنار فضاهای گروه 1شکل می گیرند،مانند:سالن اجتماعات،کتابخانه،کلاس های آموزشی،مرکز تلفن،اطلاعات ،نگهبانی،مرکز تهیه میکرو فیلم،مرکز رایانه،تکثیر،بایگانی راکد ماهانه وسالانه و موارد خاص دیگر.
ج-گروه فضاهی رفاهی(گروه 3)
فضاهایی هستند که برای تامین آسایش کارکنان اداری پیش بینی شده اند و در کنار گروه یک و دو شکل میگیرند،مانند:نمازخانه،غذاخوری،آبدارخانه،فروشگاه تعاونی،مرکزکمک های اولیه،سرویس های بهداشتی و موارد خاص دیگر.
د-گروه فضاهای پشتیبانی(گروه4)
فضاهایی هستند که به کل ساختمان سرویس می دهندو در کنار فضاهای گروه های 1و2و3شکل می گیرند،مانند:تعمیرگاه لوازم اداری،تعمیرگاه وسایل نقلیه اداری ،انبار های اصلی،فرعی واسقاطی،رختکن و سرویس های بهداشتی کارکنان خدماتی،اتاق های نظافت،تاسیسات مرکزی و کنترل آن در طبقات،پارکینگها و موارد دیگر.
ه-فضاهای گردش : بدیهی است که فضاهای ذکر شده (4گروه)،بخش خالص زیر بنای ساختمان را شامل می شوند و فضاهای گردش(افقی وعمودی)آنها عبارتنداز:
گردش افقی : شامل سطح زیر دیوارهای هر طبقه،راهروهای بین فضاهای اصلی،ورودی هر طبقه،رایزر های تاسیساتی وسایر موارد مشابه می باشد و در هر یک از گروهای4 گانه فضاهای اصلی ساختمان اداری ،دارای مقادیر متفاوت خواهد بود.
گردش عمودی:شامل سطح زیر پله های اصلی ارتباطی طبقات،پله های فراز ،آسانسور(نفروبار)،پاگردهای طبقات،دیوارهای مربوط به آنها و سایر موارد مشابه می باشد.
تقسیم بندی فضایی:در هر فضایی که تصمیم به تغییر طراحی داخلی ان داریم،باید تمامی ریز فضاهای مرتبط با آن فضا را بشناسیم تا بتوانیم با در نظر گرفتن نیازها و خواسته های مربوط،ان فضا و فضاهای کوچک وابسته به آن قسمت را،به بهترین شکل طراحی نماییم.
فضاهای اداری نیز مانند تمامی فضاهای دیگر ،اداری ریز فضاهایی است که با در کنار هم قرار دادن و مرتبط نمودن آنها،یک فضای اداری جهت انجام فعالیت های روزانه،شکل میگیرند.
معمول ترین و اصلی ترین این ریز فضاها به ترتیب زیر می باشند:
ورودی ، پذیرش(میز منشی) ، مسیرهای دسترسی و راهروها ، دفاتر ، اتاق مدیریت ، اتاق کنفرانس
ورودی:قسمت نخستین یک فضا که افراد را به محوطه اصلی یا کلی یک بنا هدایت می کند،ورودی آن فضا محسوب می گردد که بسته به نوع کاربری فضا،طراحی این قسمت متغیر خواهد بود.پیشنهاد میگردد در طراحی قسمت ورودی دقت لازم صورت گیرد تا حریم فضای مشتری نسبت به بیرون حفظ شود.
پذیرش:فضای بعد از قسمت ورودی،پذیرش یک واحد اداری می باشد.طراحی این فضا می تواند متناسب با نوع کاربری شامل فضاهای مختلفی مانند قسمت منشی،قسمت انتظار و...باشد.
طراحی دیوار پشت پذیرش از مهم ترین بخش های طراحی اداری می باشد.متفاوت بودن طراحی این بخش باعث می شود که تمامی نگاه ها در وهله اول به این سمت کشیده شود.
بسیاری از اتاق های پذیرش در دفاتر بازرگانی وسازمانی،محلی برای نمایش ویژگی های شرکت یا سازمان هستند،مانند نمایش لوگوی ساده ای که بر روی دیوار قرار دارد یا نمایش گسترده محصولات و گواهی نامه ها وجوایز یا فعالیت هایی که در حال حاضر شرکت یا سازمان انجام می دهد.
مسیرهای دسترسی و راهروها:ارتباط میان بخش های مختلف را برقرار می کنند.این فضا بعد از بخش پذیرش راهنمای مراجعین می باشد و انها را به بخش های مختلف هدایت می کند.بهتراست مسیر دسترسی به فضای مدیریت از سایر مسیرها مجزا باشد.
عرض راهرو راحجم رفت و آمد تعیین می نماید.در راهروهای طولانی باید به وسیله شکست های منطقی از یکنواختی راهرو جلوگیری نمود و در حال تقاطع ها مانند پله ها و یا جلوی آسانسورها باید راهرو را عریض نمود.در برنامه ریزی فضایی،استانداردهای زیر برای فضای گردش داخلی قابل استفاده است:
راهروهایی که به خروجیهای اصلی منتهی باشند و بار اصلی رفت و آمد راحمل می کند باید دارای عرضی معادل حداقل 150سانتی متر باشد.راهروهایی که میزان متوسط رفت وآمد در آنها انجام می شود باید دارای حداقل 120سانتی متر عرض باشد و راهروهای میانردیف های مسیرها باید عرضی برابر 90 سانتی متر داشته باشند.
دفاتر : به بخش های اطلاق می شود که کارمندان اداره در آن قرار می گیرند و محلی برای انجام فعالیت های اداری و کاری می باشد.چگونگی این فضا به نوع فعالیت واحد اداری بستگی دارد.
نورپردازی این فضا بسیار حایز اهمیت می باشد زیرا نوع و رنگ نور،حس متفاوتی در انسان ایجاد می کند و برای کاربری بیشتر معمولا از نورهای خطی و سفید استفاده می گردد.
به طور کلی دو سبک در طراحی فضای مخصوص کارمندان،مورد استفاده قرار می گیرد که به آنها اصطلاحا پلان بسته و پلان باز می گویند:
دفاتر خصوصی یا بسته:دراین سیستم،هرکارمند و یا هر دسته کوچک از کارمندان در اتاق بسته ای بصورت کاملا مجزا از دیگر کارکنان،استقرار می یابند وبه این ترتیب به تعداد قابل توجهی اتاق (بسته به تنوع امور اداری مربوطه و تعداد پرسنل)نیاز است.
برای یک کارمند معمولی ،اتاقی با سطح حداقل 10-15 متر مربع،فضای قابل قبولی را برای کارو پیش بینی حداقل مبلمان بدست می دهد؛این سطح برای یک کارمند متوسط تا حدود 25 متر مربع و برای یک کارمند ارشد تا 40-50مترمربع افزایش می یابد.البته این فضا می تواند به فضاهای جداگانه برای میزهای کارو انجام ملاقاتها و...،تقسیم شود.
دفاتر عمومی یا باز:فضای اداری عمومی(باز)،به محوطه بازی اطلاق میشود که توسط تعدادی از کارکنان،سرپرستان،همچنین مبلمان،تجهیزات و معابر اشغال می شوند.یک محوطه باز وسیع،انعطاف پذیری و بهره برداری موثر از فضا را ممکن می سازد.ارتباطات اداری را تسهیل کرده،نور و تهویه بهتری را ایجاد میکند.ضمنا نیاز های فضایی را کاسته و جریان کار را بهتر و روان تر و نظارت و سرپرستی را ساده و آسان می کند.
در دهه های اخیر،پلانهای آزاد و انعطاف پذیر برای ادارات مورد توجه قرار گرفته است.در این راستا معماران برای طراحی فضاهای آزاد که همواره بتوانند محیط های خلوت وایمن نیز برای کارکنان فراهم کنند،تلاش کرده اند.
امروزه طراحان،اصولی مانند پوشش صدا،ساختمان سبز و روشنایی روز را در طراحی به کار می برد تا بتوانندضمن ایجاد محیطی راحت ،سکوت را بهبود ،نیروی تولید را افزایش و امنیت را گسترش دهند.
بررسی میزان مجزا بودنفضاهای باز وبسته:اندیشه ایجاد ساختمان های اداری با پلان باز در دوره مدرن ،با هدف به حداقل رساندن نکات منفی سیستم سلولی شکل گرفت.
این اندیشه براین تفکر استوار بود که کسانی که کارهای مرتبط با یکدیگر دارند در مجاورت یکدیگر باشند تا از این راه به اقتصادی تر شدن طرح کمک نمایند ولیکن این روش باعث بروز مشکلاتی از نظر آکوستیکی ،نور طبیعی و مسایل اجتماعی گردید.
برقراری تعادل بین دو سیستم باز و سلولی از مشکلات اساسی طراحی ساختمان های اداری است.متاسفانه بیشتر راه حلهای معماری ارایه شده یا به افراط رفته اند(مانند دفاتر جدا و خصوصی)و یا به تفریط (مانند فضای کاملا باز).درحالیکه معمولا کارکنان به راهی بینابین نیاز دارند.