طراحی نما ایرانی
در طراحی نما ساختمان سبک های مختلفی وجود دارد از جمله طراحی نما کلاسیک ، طراحی نما ترکیبی ، طراحی نما مدرن ، طراحی نما ایرانی که بسته به نیاز کارفا و اقلیم آن منطقه طراحی انجام می شود.نمای یک بنا هویت و اصالت بنا را مشخص میکند بنابراین بایستی در طراحی نما دقت بسزایی انجام داد.امروزه ما به عنوان یک ایرانی در حق هنر معماری ایرانی ظلم کرده ایم در صورتی که طراحی ایرانی بنا به فرهنگ،اقلیم ،هنر وتمدن این سرزمین پایه گذاری شده است که با برخورد هر فرد با این دست بناها متوجه تمدن وفرهنگ ایران زمین میشود .شباهت بسیار زیادی در قسمت هایی از طراحی ایرانی با کلاسیک می باشد که مردم را به اشتباه می اندازد در ادامه بیشتر بل لین سبک آشنا می شویم.
گروه معمارآقا بیش از یک دهه طراحی و اجرای پروژه های مختلف با تجربه ای بسیار مفید آمادگی برای طراحی پروژه در زمینه طراحی معماری ایرانی دارد چون طراحی نمای ایرانی به هیچ عنوان از مد نمیافتد و روز به روز طرفداران خاص خود را دارد بایستی گفت در پنج سال گذشته اکثر ویلاها و اماکن مسکونی از جمله آپارتمان ها رو به طرح ایرانی آورده اند چون هم تجمل گرایی واشراف گری سبک کلاسیک را دارد و راحتی بروز بودن سبک مدرن را هم دارد یک سبک تلفیقی شده است که بعد از سال ها اجرای پروژه هنوز بروز میماند و حتی نمای ایرانی چون هنر ایرانی هست کار را بسیار فاخر میکند و باعث با ارزش شدن بیشتر پروژه و متمایز شدن آن از ملک های مجاور می شود.خیلی از روزهایی که دوست داریم حس خوب داشته باشیم کافیه خودمونو توی محیظ ایرونی قرار بدیم تا آرامش کامل بگیریم میشه یا کافه ایرونی باشه یارستوران،سفره خانه،یا ی ویلای ایرانی یا یه چرخ زدن تو خیابان های شهرمون که نماهای ایرانی ببینیم.نما و پوسته هر شهر بیانگر هویت،اصالت،فرهنگ تاریخ و میراث آن شهر میباشد. بنابراین دقت در طراحی،اجرا و هماهنگی نماهای شهری میتواند باعث ارتقاء کیفیت بصری و شناسنامه دا کردن شهرمان شود. امروزه التقاط سبکهای معماری در نمای ساختمانها، نوعی بی هویتی در مولفه های فرهنگی و اجتماعی معماری و گونهای عدم یکپارچگی و پیوستگی در مفاهیم مرتبط با معماری در حوزه نماهای شهری فاجعه ای به پا کرده است. در سالهای اخیر برای احیاء هویت معماری ایرانی اسلامی اقداماتی چون الگوسازی، در بافتهای فرسوده، تدوین ضوابط طراحی نماو برگزاری کمیته نما توسط شهرداری مناطق شده است که نتیجه آنان قبول سهم مشترک حوزه عمومی و خصوصی بر نمای شهریست ؛ اما با تمام این صحبت ها متاسفانه نتوانسته ایم به درستی سبک معماری ایرانی را در نمای ساختمان پیاده سازی کنبم که مورد پسند مردم عزیزمان شود تا بازار به سوس نمای ایرانی بازگردد.
اولین برداشت افراد از یک بنا، با نگاهی به نمای بیرونی آن به شکل میگیرد. نمای یک ساختمان بیانگر کیفیت، هنر و سلیقه،تفکر یک معمارمیباشد چه بهتر که این تفکر برگرفته از اصالت و فرهنگ و تمدن کشورعزیزمان ایران باشد. چشم‌انداز خارجی ساختمان که در معرض دید همگان قرار دارد، اصطلاحا نمای ساختمان نامیده میشود.حجم، نورپردازی، پویایی در طراحی نما خارجی، سطوح باز و بسته، هماهنگی و سادگی نما، فرم و تقسیم کننده‌های عمودی و افقی از دیگر موارد تخصصی طراحی نما بشمار میروند. هر کلان‌شهر، مجموعه‌ای از فضاهای تفریحی، پارک‌ها، مراکز تجاری و از همه مهمتر ساختمانها هستند به همین جهت یکی از مزیت‌های طراحی نمای ساختمان، زیباسازی فضاهای شهری میباشند. در تمام ادوار تاریخ طراحی نما ساختمان، اهمیت ویژ‌ه‌ای داشته و امروزه با پیشرفت معماری و تغییر مصالح ساختمانی و به وجود آمدن سبکهای مختلف، نمای ساختمانها نیز لسیار متفاوت شده اند.
قابل ذکر هست هنوز وقتی به بناهای چند صده اخیر چه زمان پهلوی و یا قاجار به بناها مینگریم زمان تاریخی و سبک زندگی آن دوره را تداعی میکند پس گروه معمارآقا هلاوه بر طراحی یک نمای ساختمان قصد دارد برای ماندگاری آن بنا قدم بردارد گروه معمارآقا توانسته با بیش از یک دهه فعالیت در این زمینه و همکاری با متخصص ترین افراد این سبک طرح های بسیار ماندگار ایرانی که همسو با فرهنگ و اصالت تمدن کشورمان میباشد.
بازاری شدن نماها
عناصر زینتی (خوشنویسی) و مواد سنتی متناسب با شرایط آب و هوایی منطقه ای (آجر و کاشی) پس از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹جان تازه ای به خود گرفتند. ارزش ها و آرمان های فرهنگی ، ملی و مذهبی ایران در معماری کشور انعکاس پیدا کرد. در همین زمان ، تاثیرات پست مدرنیستی و ساختارشکنانه غربی نیز بشکل های مختلف خود را در درون همین طرح ها گنجاند ، که منجر به ترکیبی از اشکال ، عناصر و نقوش ایرانی غربی و سنتی شد. در کنار این ، مسیری کاملاً ایرانی ظهور کرد ، مسیری که الهام بخش فرهنگ فارسی با آن از غرب شد. تعدادی از پروژه ها در سالهای اخیر نشانگر برخورد آگاهانه از سنت محلی در کنار تاثیرات غربی می باشد. به ویژه ، نماها امکان طراحی نامحدود را ارائه می دهند ، زیرا اجازه می دهند منظره ای از بیرون از فضای داخلی محافظت شوند.
در طول تحولات و موج های اصلاحات سیاسی در طی چند دهه ، معماران ایران همیشه از محیط ساخته شده برای شکل دادن و بازتاب هویت ایرانی در شهرهای مهم خود استفاده کردند. در حالی که برخی از معماران برای ادغام عناصر سنتی با طرح های مدرن تلاش بسیار زیادی میکند ، برخی دیگر سعی دارند آثار کاملاً اصلی و اصیل ایرانی را مستقل از تأثیرات قبلی خلق کنند. این نوع شناسی های مختلف ، همراه با فضای سیاسی پویا در منطقه باعث شده است بیشتر در دیدرس جهان قراربگیریم پس وظیفهما طراحان نسبت به قبل بسیار بیشتر شده است . علاوه بر این ، معماری جدید ایران با پیشرفت های فناوری و آگاهی روز افزون از چنین پیشرفت هایی را به موازات انجام داده است. به دلیل قرار گرفتن ایران بین خشکی نیمه گرمسیری مناطق بیابانی عرب و رطوبت نیمه گرمسیری منطقه مدیترانه شرقی ، ایران دارای آب و هوای گرم و خشک می باشد. تلاش برای طراحی معماری با صدای بیشتر از نظر محیطی با آگاهی از تابستان های طولانی ایران و زمستانهای سرد باعث ایجاد طراحی های جدید شده است تا ویژگی ها و سیستمهای جدیدی را در معماری معاصر توسعه دهند. یک نمونه از چنین ویژگی هایی ، گنجاندن سازه های صفحه نمایش مانند در نمای بسیاری از ساختمان ها می باشد. نمایش های مختلف صفحه در نمای ساختمان ، یک معماری پویا با کنترل دقیق نور شکل میگیرد.
نمای ایرانی با مصالح بومی
در حال حاضر نماهایی که در سطح شهری مشاهده میکنیم همه یکنواخت بوده و اکثریت بدون الهام گرفتن از سبک معماری ایرانی میباشد. استفاده از مصالح مرسومی مانند آجر، سنگ ،چوب،بتن در نمای ساختمان ایرانی عامل اصلی این امر می باشد. حتی دربناهای مهم دولتی هم با نمای زیبا و منحصر بفردی روبرو نمی شویم. به عنوان مثال استفاده از آجر در نمای ساختمان بدلیل نداشتن ضوابط عایق بودن بطور کامل صدا و حرارت را از خود عبور می دهد و جزء مصالح سنتی با هدر دهی بالای انرژی هست. از این جهت که خاک رس از مواد عمده تشکیل دهنده آن هست دوام و عمر طولانی ندارد و با گذشت زمان و بر اثر شرایط جوی از استحکام آن کم می شود و رو به فرسایش هست. تنوع طرح نمای آجری منحصر به چند طرح ساده و ثابت می باشد و تنوع در رنگ نمای آجری هم بسیار محدود می شود. شوره زدگی سطح از بزرگترین معایب آجر می باشد که می توا ن با استفاده از فرایندی این اتفاق را کم کرد. نمای آجری بشدت آب و رطوبت را جذب میکند و در مناطق مرطوب اصلا پیشنهاد نمی کنیم. اما برای نمای ساختمان یکی از بهترین گزینه ها که هم اکنون در حال رواج یافتنمی باشد استفاده از پنل های ساندویچی می باشد که از دو ورق گالوانیزه تشکیل می شوند و عایق هایی مانند فوم پلی اورتان یا دیگر عایق ها بین آنها قراردارند. مدل های ساده این پنل ها دارای نمای فلزی می باشند که در رنگ های متنوع تولید شده اند اما نمونه های دکوراتیو آنها در طرح هایی مانند چوب، آجر و سنگ موجود هستند. با توجه به اینکه این نماها در برابر نور آفتاب، باران و سایر عوامل طبیعی ثبات دارند برای تمامی شرایط آب و هوایی متفاوت در کشور نیز مناسب می باشند. این عامل یکی از مهم ترین دلایل محبوب شدن اینگونه مصالح در نمای ساختمان های ایرانی می باشد. البته ساختمان هایی با نمای کامپوزیت، سرامیک، سنگ تراورتن و شیشه نیز در مقیاس کمتری در نما بسیار استفاده می شوند.
آجر از زمان پیدایش تا حال
آجر يكى از قديمى ترين و مقاوم ترین مصالح ساختمانى در ايران به بحساب می آیند. با توجه به تاريخ پيدايش و استفاده از آن پى خواهیم برد كه بيش از هزاران سال هست بشر با ساخت آجر آشنا شویم. ايرانيان از دوره هاى خيلى پيشين استفاده از آجر را مرسوم كرده بودند كه گوياى اين موضوع بناهاى تاريخى اصيل ايرانى می باشند. علاوه بر ايران كشورهاى غربى چون انگلستان هر ساله متجاوز از 6000 ميليون قالب آجر توليد مى شود.در كشورمان ايران، در دوران ساسانيان مصرف آجر دچار پيشرفت زیادی شد و در آن دوره بناهاى ساسانيان با آجرهايى به ابعاد 40*40*77 سانتى متر تولید شدند.آجر در ایران: دالان مسجد جمعه اصفهان با آجرهای دوره ى ساسانیان فرش شده. همچنین مى توان به طاق كسرى، برج گنبد كاووس، پل هاى زیاد و كاروانسراهای تمامى نقاط كشور ايران پرداخت. تاريخچه توليد آجر و كاربرد آن به پس از جنگ جهانى دوم بر بازمیگردیم. در آن دوره كارخانه های گوناگون آجرپزی وجود داشت که آجرهایی از قبیل: سفال، سقفى، فشارى و بهمنى را توليد مى كردند.
آجر در نما
یکی از مواردی که امروز معماران به آن توجه ویژه ای کرده اند نمای ساختمان می باشد. هرچه نمای ساختمان زیباتر شود مخاطب زیادی جذب خود میشود و همچنین در قیمت بنا نیز تاثیرگذارند، آجر یکی از متریال هایی است که به راحتی میتواند با کمک خلاقیت “طراح“ این امکان را برای کارفرما فراهم بیاورد. تنوع زیاد و ارزان بودن از ویژگی های اصلی آجر نسبت به بقیه مصالح ها می باشد. اگر دنبال این می باشید که با هزینه کم به یک نما خاص برسید آجر یکی از گزینه هایی می باشد که به هدفتان برسید. با متریال آجر به راحتی می توانید نمای زیبا و با طرح های اصیل ایرانی انجام دهیدولی همین آجر هم می تواند در اجرا یکی از پر هزینه ترین نماها شود که اگر از طراحی خاص در آن شکل گیرد و به سادگی انجام شود.
سنگ و نمای ایرانی
سنگ های مورد استفاده در نما شامل گرانیت‌ها، مرمریت‌ها، تراورتن‌ها و مرمره است که در این میان، تنوع رنگ و کیفیت سنگ‌های تولید ایران با ۴٫۷ میلیون تن ذخیره در جایگاه اول جهان را بخود اختصاص داده است. ایران براساس رتبه‌بندی جهانی از نظر ذخایر سنگ‌های تزئینی در رتبه چهارم قرار دارد و به دلیل اهمیت بخش معدن در رشد اقتصادی کشور، توجه بیشتر به این بخش و رفع موانع پیش روی آن را ضروری می سازد.
سنگ تراشی در ایران قرن ها قبل از میلاد حضرت مسیح، با تهیه لوازم برای شکار حیوانات و وسایل اولیه زندگی شروع شده و به تدریج به اوج رونق و شکوفایی رسید.بازیافته های باستانی از جمله اشیایی که از حفاری های تپه یحیی واقع در کرمان یافت شد، موید آن است که پیشینه این صنعت به ۴۵۰۰ سال پیش از میلاد هم رسیده و کشف این ظروف نشانگر این می باشد که در آن زمان تراش اشیاء مختلف مصرفی و تزیینی از سنگ سبز در کرمان رواج داشته که البته هنوز هم این نوع سنگ استخراج می شود. به طور کلی باید گفت سنگ تراشی در ایران قدیم بیشتر به تهیه وسایل کشاورزی و آلات و ابزار شکار و کندن پوست حیوانات اختصاص داشته و لوازم سنگی بدست آمده از غار مسکونی یا غار هوتو در نزدیکی بهشهر که متعلق به ۱۱۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح هست . سنگ در ساختن بناهای تاریخی و آثار باستانی هم نقش بسیار مهم و فراوانی دارد. از جمله مهمترین ابنیه تاریخی می توان کاخ های دوران هخامنشی، حجاری های دوره ساسانی اشاره کرد. تخت جمشید نمونه بارزی از صنعت سنگ بری دوره هخامنشی می باشد. صنعت استخراج سنگ ساختمانی از حدود سال ۱۳۳۱ در ایران آغاز شده است. ولی در عمل تا قبل از سال ۱۳۶۶ هیچ گونه اقدامی برای بهبود روش استخراج صورت نگرفت تا اینکه در سال ۱۳۶۶ اولین دستگاه سیم برش الماسه توسط یکی از شرکت های وابسته به وزارت معادن و فلزات ساخته و شروع به فعالیت کرد.
چوب در نمای ایرانی
چوب، یکی از بهترین و سودمندترین مواد خام در طبیعت می باشد. چوب به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی موجود در طبیعت شناخته شده است. در پنج دهه گذشته صنعت چوب بری، عمل آوری چوب و سیستمهای ساختمانی چوبی در کشورهای صنعتی جهان مانند کانادا، ایالات متحده آمریکا، استرالیا، ژاپن و کشورهای اروپای شمالی از جمله کشورهای اسکاندیناوی پیشرفت فراوانی کرده است به گونهای که امروزه بیشتر بناهای مسکونی با ارتفاع شش طبقه به پایین این کشورها از چوب ساخته شده اند. با توجه به رشد جمعیت و سکونت شهری امروزه بناها بخشی از محیط زیست ما تعلق دارند بناها باید کمترین ناسازگاری و مغایرت را با محیط طبیعی داشته باشد.
واضح است که در ایران نیز از گذشته ها کاربرد چوب در احداث بناها کاربرد زیادی داشته است. اما از دوره های باستانی ایران آثار چوبی بسیار کمی موجود هست. یکی از مهم ترین اسناد به دست آمده در این زمینه لوح کشف شده در شوش دانیال می باشد. در این لوح نردبان چوبی، ساختمانهای چوبی استوانه ای و حتی خرپای چوبی نیز وجود دارند. در دوران هخامنشی به علت توجهی که به امر درختکاری و ساختن باغ های باشکوه بوده جنگل های وسیعی به وجود آمد و پهنه وسیعی از کشور ایران سرسبزی فراوانب بخودگرفت.در تخت جمشید از سقف تیر پوش چوبی درست شده است.
در دوره اشکانی و ساسانی نحوه کاربرد چوب در ساختمان سازی متفاوت شد. با توجه به رواج پوشش های طاقی در این دوران سقف بناها به وسیله طاق ها پوشانده و دیگر احتیاجی به چوب نیز نیست. در این دوران از چوب برای قالب بندی های مقاوم جهت قوس سازی ها، مهار کردن قوس ها و جلوگیری از رانش آنها، همچنین ساخت در و پنجره استفاده نمود. از بناهای شاخص این دوران که به صورت طاقی ساخته شد می توان به ایوان خسرو (ایوان مدائن)، و کاخ فیروزآباد اشاره کرد. در دوره های بعد دوباره از چوب به عنوان سازه در ساختمان بکار گرفتند. در مساجد از چوب به عنوان ستون و از تیرهای بلند برای داربست سازی استفاده کرد. لازم به ذکر است در مراغه، میاندوآب، مهاباد و بناب مساجد بسیار زیبایی از دوران گذشته بجا مانده که دارای ستون هایی از چوب آراسته شدند. مسجد بسطام و طرزجان نیز دارای معماری چوبی می باشند. اکثرا مصالح سنگین قدیمی دارای سختی و مقاومت بالا وانعطاف پذیری پایین هستند.
بتن در نمای ایرانی
تاریخچه سازه بتنی رومیان باستان ، هنگامی که در حال استخراج سنگ آهک برای درست کردن ملات بودند ناگهان به طور اتفاقی متوجه معدن غنی از سیلیکا و آلومینا در دامنه کوه های وزوویوس شدند . پس از استخراج آن و مخلوط کردن آن با آهک و سوزاندن آن ماده جدیدی کشف شد که به آن سیمان میگویند. خاصیت عجیبی که آنها را شگفت زده کرد این بود که پس از مخلوط سیمان با آب و شن و ماسه ، ملاتی به وجود آمد که می توانست در زیر آب هم به همان اندازه که در تماس با هوای آزاد هست سخت و مقاوم شود. در آن زمان ، نه تنها بتن جایگزین تمام مصالح ساختمانی قدیمی و سنتی شد، بلکه تاریخ روم باستان دچار یک انقلاب در نمای ساختمان شد. در عصر ما نیز این ترتیب (که آن را بتن می نامیم) یکی از ضروری ترین المان های مورد استفاده برای ساخت و ساز می باشد که میتوان گفت رومیان ابداع کننده سازه های بتنی می باشند. با سقوط امپراطوری روم ، اطلاعات و فناوری استفاده از سازه های بتنی فراموش شد و تا قرن ۱۸ فرمول این ترکیب به شدت پر کاربرد از بین رفت. البته از قدیم الایام نیز بتن در ایران کاربرد های زیادی داشت و امروزه این متریال در طراحی ساختمان های مدرن در ایران کاربرد زیادی دارد. این مصالح در نمای داخلی و خارجی ساختمان کاربرد دارند.